Stres jest rozumiany jako stan nadmiernego napięcia nerwowego, który może być wywołany rozmaitymi czynnikami. Niejednokrotnie problem tkwi po stronie codziennej diety. Czy niedobór witamin może potęgować stres i nieprawidłowe funkcjonowanie systemu nerwowego? O które witaminy należy zadbać w pierwszej kolejności?
Nerwy i stres a witaminy
Witaminy z definicji są substancjami niezbędnymi dla organizmu człowieka, a ich niedostatek jest dość szybko zauważalny i odczuwalny. Niedobór witamin stanowi bowiem przyczynę wielu niedogodności, które utrudniają codzienne funkcjonowanie, a nawet i może doprowadzić do rozwoju wielu poważnych schorzeń. Dlatego też codzienna dieta powinna być zróżnicowana i bazować na zdrowych, pełnowartościowych produktach. Niestety poziom przyswajalności witamin, podobnie zresztą jak i innych składników, jest ograniczony. W rezultacie zaledwie część zawartych składników aktywnych zostaje dostarczona organizmowi. Z pomocą przychodzą wówczas suplementy diety, które są źródłem cennych witamin o wysokiej biodostępności.
Witaminy z grupy B
Rozdrażnienie, niepokój, problemy z koncentracją czy utrzymujące się uczucie zmęczenia psychofizycznego to bardzo częste następstwa długotrwałego oddziaływania stresu. Jest to najczęściej rezultatem nieprawidłowego funkcjonowania systemu nerwowego i niewłaściwego metabolizmu energetycznego. Obie te kwestie są regulowane przez witaminy z grupy B. Substancje jak biotyna, kwas pantotenowy (B5), niacyna, ryboflawina, tiamina, pirydoksyna (B6) i kobalamina (B12) mają nierozerwalny związek z pracą układu nerwowego, redukcją uczucia zmęczenia i zachowaniem optymalnych czynności psychologicznych. Dlatego w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę właśnie na te witaminy.
Warto te wspomnieć o witaminach B6, która odgrywa ważną rolę w kontekście walki ze stresem oksydacyjnym. To właśnie witamina B6 oddziałuje na metabolizm homocysteiny – jednego z wolnych rodników tlenowych, który może potęgować proces starzenia się organizmu, choroby neurodegeneracyjne i powodować upośledzenie pracy układu nerwowego.
Witaminy C i E
W temacie wolnych rodników i stresu tlenowego nie można przejść obojętnie wobec witamin C i E. To jedne z najsilniejszych witamin o działaniu antyoksydacyjnym i wykazujących właściwości przeciwutleniające. Obie witaminy odpowiadają za skuteczną ochronę komórek przed rodnikami tlenowymi.
Witamina D
Choć witamina D jest kojarzona głównie z zapewnieniem organizmowi mocnych i zdrowych kości, to jednak jej niedobory mogą pośrednio skutkować nadmiernym rozdrażnieniem, nadwrażliwością na bodźce czy problemami ze snem. Dlaczego? Witamina D odpowiada za poprawę przyswajalności wapnia, którego niedobór i ograniczone wchłanianie jest znamienne dla stresu. Niedobór witaminy D będzie dodatkowym problemem dla organizmu i może spotęgować występujące niedogodności. Ponadto witaminie D przypisuje się również pozytywny wpływ na odporność.
Naturalne źródła witamin na stres:
- Witaminy B – strączki, banany, czerwone mięso, podroby, drożdże, orzechy ziemne, słonecznik, szpinak, soja, rzepak, jaja
- Witamina C – acerola, dzika róża, czarna porzeczka, natka pietruszki, cytrusy, papryka
- Witamina E – oliwa z oliwek, migdały, kiełki roślinne, brukselka, brokuły, pomidory,
- Witamina D – ryby morskie, żółtka jaj, sery, mleko – jednak najlepszym źródłem jest ekspozycja ciała na promieniowanie słoneczne, gdyż jej synteza zachodzi w skórze, co pozwala pokryć sporą ilość jej dziennego zapotrzebowania
Bibliografia:
- Borges-Vieira JG., Cardoso CKS. „Efficacy of B-vitamins and vitamin D therapy in improving depressive and anxiety disorders: a systematic review of randomized controlled trials.” Nutritonal Neuroscience 2022: 1-21.
- Mahdavir B., et al. „Dietary intake of B vitamins and their association with depression, anxiety, and stress symptoms: A cross-sectional, population-based survey.” Journal of Affective Disorders 2021, 288: 92-98.
- Maćkowiak K., Torliński L. „Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka.” Nowiny Lekarskie 2007, 76(4): 349-356.
