Zioła są niezwykle częstym wyborem do przeciwdziałania problemem o charakterze nadmiernej nerwowości i rozdrażnienia. Wiele roślin wykazuje właściwości antydepresyjne i relaksujące. Czy stosowanie kwiatu lawendy okazuje się korzystne w kontekście uspokojenia i przeciwdziałania nerwom?
Lawenda lekarska i jej skład chemiczny
Wykorzystanie kwiatu lawendy w fitoterapii jest podyktowane faktem, że roślina ta stanowi źródło wielu wartościowych składników aktywnych. Wśród nich należy wymienić:
- garbniki np. kwas taninowy,
- antocyjaniny i procyjanidyny,
- sterole roślinne np. β-sitosterol,
- kumaryny m.in. kwas kumarynowy, herniaryna,
- flawonoidy np. naryngenina, rutyna, mirycetyna, kemferol, luteolina, witeksyna czy cynarozyd,
- kwasy fenolowe (fenolokwasy) np. kwas hydroksycynamonowy, kwas felurowy, kwas kawowy czy kwas rozmarynowy,
- terpenoidy w formie monoterpenów i seskwiterpenów np. linalol, kamforę, α- i β-pinen, borneol, eukaliptol czy lawandulol.
Surowcami zielarskimi lawendy są głównie kwiaty, nieco rzadziej wspomina się o liściach. Dokładna zawartość poszczególnych komponentów jest mocno uzależniona od gatunku lawendy oraz środowiska jej rozwoju (m.in. żyzności gleby, klimatu czy czasu zbioru). W fitoterapii najczęściej wykorzystywanym gatunkiem jest lawenda lekarska.
Olejek z lawendy na uspokojenie
Mówiąc o dobroczynnych właściwościach lawendy przeważnie odnosi się do jej olejku eterycznego. To właśnie olejkowi lawendowemu przypisuje się większość pozytywnych aspektów. Olejek lawendowy, a zwłaszcza zawarte w nim składniki terpenoidowe (m.in. linalol) i kumaryna mają korzystny wpływ na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Dlatego też aromaterapia z udziałem olejku z kwiatów lawendy może być pomocna w zakresie łagodzenia odczuwanego lęku, relaksacji, wsparcia procesu snu i odprężenia, a nawet łagodzenia niektórych objawów somatycznych (np. zaburzeń pokarmowych) problemów psychicznych.
Uspokajające właściwości kwiatu lawendy i jej olejku mogą być uwarunkowane:
- redukcją poziomu odczuwanego bólu,
- obniżeniem ciśnienia krwi i zmniejszeniem tętna,
- właściwościami antyoksydacyjnymi i przeciwdziałaniem wolnym rodnikom tlenowym.
Jak stosować kwiat lawendy na uspokojenie?
Olejek lawendowy jest przeważnie wykorzystywany do aromaterapii. Bezpośrednie inhalacje mogą okazać się intensywne, co wynika z wyrazistego zapachu kwiatów lawendy – olejek jest często rekomendowany jako dodatek do kąpieli, co w połączeniu z odprężającym działaniem ciepłej wody pozwala na większą skuteczność w uzyskaniu pożądanego relaksu i redukcją przesadnego poziomu stresu. Inną opcją jest użycie suszonych kwiatów lawendy, które również można dodać do kąpieli, lub po prostu potraktować jako naturalny odświeżacz powietrza i rozmieścić je w pomieszczeniu.
Ponadto kwiat lawendy można zakupić w formie preparatów np. suplementów diety i produktów leczniczych, które są dostępne pod postacią kapsułek, tabletek lub doustnych płynów:
- Herbapol Nervosol K
- Yango Lawenda lekarska
- Swanson Lavender Flower
- UNS Lawenda + Bioperine
- Herbal Monasterium Lawenda i Różeniec na stres
Kwiat lawendy warto połączyć z innymi ziołami o właściwościach uspokajających i antystresowych. Dlatego też wyciągi z kwiatu lawendy są częstym składnikiem mieszanek, w których składzie znajdują się m.in. ziele melisy, szyszki chmielu zwyczajnego, kwiat męczennicy, korzeń kozłka lekarskiego (waleriana), dziurawiec zwyczajny, werbena pospolita, owies zwyczajny czy lipa drobnolistna. Ponadto kwiat lawendy może okazać się dobrym dodatkiem do melatoniny.
Bibliografia:
- Możdżeń K., Rzepka A., Barabasz-Krasny B. “Rośliny lecznicze wspomagające terapie stresu, nerwic i depresji.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2021, 27(2): 182-192.
- Adaszyńska-Skwirzyńska M., Swarcewicz M. “Skład chemiczny i aktywność biologiczna lawendy lekarskiej.” Wiadomości Chemiczne 2014, 68(11-12): 1074-1093.
- Alnamer R., et al. “Sedative and hypnotic activities of the methanolic and aqueous of Lavandula officinalis from Morocco.” Advances in Pharmacological Sciences 2012.
- Nowak G. “Surowce roślinne o ddziałaniu przeciwlękowym i antydepresyjnym.” Herba Polonica 2009, 55(1): 84-97.
- Perry N., Perry E. “Aromatherapy in the management of psychiatric disorders.” CNS Drugs 2006, 20(4): 257-280.
